Een 200mm op een crop camera is hetzelfde als een 300mm of een fullframe, toch?

Wanneer je een objectief of lens op een camera met een cropfactor zet, komt dat overeen met de lengte van de lens vermenigvuldigd met de cropfactor om het fullframe equivalent te kijgen. Een 200mm wordt dus een 300mm... Althans, dat is wat er vaak wordt gezegd. Maar is dat zo? Ik heb de proef op de som genomen!

Wat is die cropfactor eigenlijk?

Voor het digitale tijdperk, was camera met een 35mm filmrolletje de courante maat. Het fotogevoelig strookje dat belicht werd, had een afmeting van 36x24mm. Toen de digitale camera zijn opmars maakte, was het technisch nogal moeilijk (en daardoor duur) om een even grote sensor te maken. Om de digitale camera betaalbaar te houden, werd er dus gekozen om er een kleinere sensor in te stoppen. Intussen kan men wel voor een redelijke prijs een sensor maken die precies even groot is al het toenmalige 35mm filmrolletje. De full-frame camera heeft dus een sensor van 36x24mm.

Nikon, Sony en Pentax maken APS-C camera's met een sensor die 1,5x kleiner is dan die full-frame camera. Canon maakt zijn APS-C camera's met een sensor die 1,6x kleiner is dan die van een full-frame camera. Voor alle duidelijkheid : full-frame of APS-C heeft niks te maken met het aantal pixels er op de sensor zitten, maar heeft enkel te maken met de grootte van de sensor.

Wat is de invloed van die kleinere sensor?

De lenzen die je op de camera schroeft, hebben bepaalde optische eigenschappen. Ze focussen het binnenkomend licht en laten het als een scherp beeld op de sensor vallen. De afstand van de lens tot de sensor moet dus steeds dezelfde zijn. Het beeld dat de lens op de sensor projecteert is dus hetzelfde bij een fullframe als bij een APS-C camera. Alleen zal de cropcamera maar een deel van het beeld opvangen. Het beeld wordt in een APS-C camera dus "gecropt". Vandaar de naam crop camera of cropfactor. Onderstaande foto geeft aan wat de sensor "ziet" van het beeld.

Wat ziet een crop sensor en wat ziet een fullframe sensor?

Invloed op het beeldveld

Een APS-C ziet dus maar een kleiner deeltje van het beeld, dan een FX camera. Het lijkt dus alsof je met een FX camera moet inzoomen om hetzelfde beeld te bekomen. Hoeveel moet je inzoomen om hetzelfde beeldveld te krijgen? Jawel: je moet met de waarde van de cropfactor inzoomen.

Bovenstaand voorbeeld is gemaakt met een Nikon D850 (Fx) met een brandpuntsafstand van 36mm. Ik moet inzoomen tot 36mm*1,5=54mm als ik hetzelfde beeldveld wil bekomen dan wanneer ik mijn 36mm lens op een APS-C camera zou zetten.

Dus inderdaad : een 200mm op een APS-C camera geeft hetzelfde beeldveld als een 300mm op een Fx camera. Maar.....

De brandpuntsafstand van een objectief heeft drie belangrijke invloeden op je beeld. Het beeldveld is er één van. Maar de brandpuntsafstand van je lens heeft ook een invloed op de scherptediepte en de perspectiefvertekening (beeldcompressie).

Invloed op de scherptediepte

Om beide fenomenen uit te leggen, heb ik wat Lego speeltjes van mijn dochter geleend :-)

Twee scenes, links gemaakt met een APS-C camera, rechts met een FX camera

Voor deze opstelling heb ik een aantal poppetjes en andere accessoires op de tafel geplaatst. Ik heb mijn Nikkor 70-200mm f2.8 op een statief geplaatst en dezelfde scene gefotografeerd met twee verschillende camera's met identiek dezelfde instellingen.

Links zie je het beeld van een D500 (APS-C camera) met de lens ingezoomd op 133mm. De foto rechts is dus vanop exact dezelfde plaats gefotografeerd met een D850 (FX camera) met de lens volledig ingezoomd op 200mm. Het beeldveld is identiek in beide foto's, maar dat wisten we al. Maar je ziet toch wel een verschil tussen beide foto's. Laten we even inzoomen op de twee poppetjes vooraan.

In de linker foto is het achterste poppetje en de achtergrond net iets minder wazig dan in de rechterfoto.

De scherptediepte van een lens wordt bepaald door de diafragma opening (in beide gevallen dezelfde), de afstand van de lens tot het onderwerp (in beide gevallen ook dezelfde) en de brandpuntsafstand van de lens. We zien dat een 133mm lens een grotere scherptediepte heeft dan een 200mm lens bij hetzelfde f-getal en dezelfde afstand tot het onderwerp.

Invloed op perspectiefvertekening

Perspectiefvertekening of beeldcompressie is de illusie dat objecten met een groothoeklens verder van elkaar lijken te staan, terwijl ze met een telelens dichter bij elkaar lijken te staan.

Bij een groothoek lijken onderwerpen verder van elkaar te staan, een telelens "compresseert" het beeld.

Zoals bovenstaande foto's aangeeft, heeft de lengte van de lens een invloed op hoe groot objecten lijken te zijn ten opzichte van elkaar en hoe ver ze van elkaar lijken te staan.

De invloed van de brandpuntafstand op de perspectiefvertekening

De opstelling is weer vergelijkbaar met de eerste test. De lens staat vast op een tripod en ik maakte de foto met 2 verschillende camera's. Bij de APS-C camera met de lens op 133mm brandpuntsafstand, bij de fullframe camera ingezoomd op 200mm om hetzelfde beeldveld te bekomen. Ik heb enkele lijntjes op de foto's gezet als referentie. Zo kan je zien dat de onderkant van de haas op beide foto's nog gelijk staat. Maar de onderkant van de ananas lijks ietsjes dichterbij te staan. Ook de tafel lijkt iets korter te zijn. En de trampoline op de achtergrond is ook wat dichterbij gekomen. Ons beeld is bij 200mm dus iets meer samengedrukt dan bij 133mm

Conclusie:

Is een 200mm lens op een cropcamera equivalent aan een 300mm op een fullframe camera?

Enkel het beeldveld is hetzelfde. Maar de scherptediepte en de beeldcompressie zijn niet hetzelfde.